Ազգային էկոնոմիկայի նախարարության տվյալներով՝ Ղազախստանի առևտրի ծավալը 2022 թվականին գերազանցել է բոլոր ժամանակների ռեկորդը՝ 134,4 միլիարդ դոլար՝ գերազանցելով 2019 թվականի 97,8 միլիարդ դոլարի մակարդակը։
Ղազախստանի առևտրի ծավալը 2022 թվականին հասել է պատմական առավելագույնին՝ 134,4 միլիարդ դոլար՝ գերազանցելով մինչհամաճարակային մակարդակը։
2020 թվականին մի շարք պատճառներով Ղազախստանի արտաքին առևտուրը կրճատվել է 11,5%-ով։
Նավթի և մետաղների աճի միտումն ակնհայտ է արտահանման մեջ 2022 թվականին։ Այնուամենայնիվ, փորձագետների կարծիքով՝ արտահանումը չի հասել առավելագույնին։«Կազինֆորմ»-ի հետ զրույցում Ղազախստանի տնտեսագիտական ինստիտուտի փորձագետ Էռնար Սերիկն ասել է, որ անցյալ տարի աճի հիմնական պատճառը ապրանքների և մետաղների գների բարձրացումն էր։
Ներմուծման մասով, չնայած աճի համեմատաբար դանդաղ տեմպերին, Ղազախստանի ներմուծումն առաջին անգամ գերազանցեց 50 մլրդ դոլարը՝ գերազանցելով 2013 թվականին գրանցված 49,8 մլրդ դոլարի ռեկորդը։
Էռնար Սերիքը 2022 թվականին ներմուծման աճը կապեց համաշխարհային բարձր գնաճի հետ՝ պայմանավորված ապրանքների գների աճով, համաճարակի հետ կապված սահմանափակումներով, ինչպես նաև Ղազախստանում ներդրումային ծրագրերի իրականացման և նրա կարիքները բավարարելու համար ներդրումային ապրանքների գնման հետ։
Երկրի լավագույն արտահանողների եռյակում առաջատարն է Ատիրաուի մարզը, որի մայրաքաղաք Աստանան երկրորդ տեղում է՝ 10,6%, իսկ Արևմտյան Ղազախստանի մարզը՝ 9,2%:
Տարածաշրջանային համատեքստում Ատիրաուի շրջանը գլխավորում է երկրի միջազգային առևտրի 25% մասնաբաժինը (33,8 մլրդ դոլար), որին հաջորդում են Ալմաթին՝ 21% (27,6 մլրդ դոլար) և Աստանան՝ 11% (14,6 մլրդ դոլար):
Ղազախստանի հիմնական առևտրային գործընկերները
Սերիկն ասաց, որ 2022 թվականից ի վեր երկրի առևտրային հոսքերը աստիճանաբար փոխվել են՝ Չինաստանի ներմուծումը գրեթե համընկնում է Ռուսաստանի հետ։
«Ռուսաստանի դեմ կիրառված աննախադեպ պատժամիջոցներն իրենց ազդեցությունն են ունեցել։Նրա ներմուծումը 2022 թվականի չորրորդ եռամսյակում նվազել է 13 տոկոսով, մինչդեռ չինական ներմուծումը նույն ժամանակահատվածում աճել է 54 տոկոսով։Արտահանման մասով մենք տեսնում ենք, որ շատ արտահանողներ փնտրում են նոր շուկաներ կամ նոր լոգիստիկ ուղիներ, որոնք խուսափում են ռուսական տարածքից, ինչը երկարաժամկետ ազդեցություն կունենա»,- ասաց նա:
Անցյալ տարեվերջին Ղազախստանի արտահանման ցուցանիշով գլխավորում էր Իտալիան (13,9 մլրդ դոլար), որին հաջորդում է Չինաստանը (13,2 մլրդ դոլար):Ղազախստանի ապրանքների և ծառայությունների արտահանման հիմնական ուղղությունները եղել են Ռուսաստանը (8,8 միլիարդ դոլար), Նիդեռլանդները (5,48 միլիարդ դոլար) և Թուրքիան (4,75 միլիարդ դոլար):
Սերիկն ավելացրել է, որ Ղազախստանն սկսել է ավելի շատ առևտուր անել Թյուրքական պետությունների կազմակերպության հետ, որն ընդգրկում է Ադրբեջանը, Ղրղզստանը, Թուրքիան և Ուզբեկստանը, որոնց մասնաբաժինը երկրի առևտրի ծավալում գերազանցում է 10%-ը։
ԵՄ երկրների հետ առևտուրը նույնպես ամենամեծն է վերջին տարիներին և այս տարի շարունակում է աճել։Ղազախստանի փոխարտգործնախարար Ռոման Վասիլենկոյի խոսքով՝ ԵՄ-ին բաժին է ընկնում Ղազախստանի արտաքին առևտրի մոտ 30%-ը, և 2022 թվականին ապրանքաշրջանառության ծավալը կգերազանցի 40 մլրդ դոլարը։
ԵՄ-Ղազախստան համագործակցությունը հիմնված է ընդլայնված գործընկերության և համագործակցության համաձայնագրի վրա, որն ամբողջությամբ ուժի մեջ կմտնի 2020 թվականի մարտին և ընդգրկում է համագործակցության 29 ոլորտներ, այդ թվում՝ տնտեսություն, առևտուր և ներդրումներ, կրթություն և հետազոտություն, քաղաքացիական հասարակություն և մարդու իրավունքները:
«Անցյալ տարի մեր երկիրը համագործակցեց նոր ոլորտներում, ինչպիսիք են հազվագյուտ հողային մետաղները, կանաչ ջրածինը, մարտկոցները, տրանսպորտի և լոգիստիկ ներուժի զարգացումը և ապրանքների մատակարարման շղթաների դիվերսիֆիկացումը», - ասաց Վասիլենկոն:
Եվրոպացի գործընկերների հետ նման արդյունաբերական նախագծերից մեկը շվեդ-գերմանական Svevind ընկերության հետ 3,2-4,2 միլիարդ դոլար արժողությամբ համաձայնագիրն է՝ արևմտյան Ղազախստանում հողմային և արևային էլեկտրակայաններ կառուցելու համար, որոնք ակնկալվում են, որ 2030 թվականից սկսած կարտադրեն 3 միլիոն տոննա կանաչ ջրածին, հանդիպում 1: - ապրանքի նկատմամբ ԵՄ պահանջարկի 5%-ը.
Ղազախստանի առևտուրը Եվրասիական տնտեսական միության (ԵԱՏՄ) երկրների հետ 2022 թվականին հասնում է 28,3 միլիարդ դոլարի, ապրանքների արտահանումն աճել է 24,3 տոկոսով՝ մինչև 97 միլիարդ դոլար, իսկ ներմուծումը ՝ 18,6 միլիարդ դոլար։
Ռուսաստանին բաժին է ընկնում Եվրասիական տնտեսական միությունում երկրի ընդհանուր արտաքին առևտրի 92,3%-ը, որին հաջորդում է Ղրղզստանը` 4%, Բելառուսը` 3,6%, Հայաստանը` 0,1%:
Հրապարակման ժամանակը՝ ապրիլի 11-2023